Nietrzymanie moczu to częsta dolegliwość wśród kobiet w różnym wieku. Badania pokazują, że co piąta kobieta w wieku 25-34 lata i co trzecia w wieku 35-44 miała epizody nietrzymania moczu*. Co ciekawe, zdecydowana większość kobiet, które doświadczyły epizodów nietrzymania moczu nigdy nie zasięgały porady lekarskiej w tym zakresie.
Przyczyny problemów z nietrzymaniem moczu są różne, mogą nimi być choroby metaboliczne i neurologiczne, przebyte operacje, urazy kręgosłupa, a także, co zdarza się najczęściej uszkodzenia lub osłabienie mięśni dna miednicy, na których się skupimy. Ponad 90% problemów z nietrzymaniem moczu obserwuje się wśród kobiet. Dlaczego tak się dzieje?
Aby zrozumieć przyczynę częstego występowania problemu nietrzymania moczu wśród kobiet należy zrozumieć jak działa organizm. Jak wiadomo, za oddawanie moczu odpowiada układ moczowy. Jednym z jego elementów jest pęcherz moczowy, będący swoistym zbiornikiem, w którym zbierany jest mocz przekazywany z nerek. Kiedy pęcherz napełnia się, nerwy przekazują sygnał do mózgu o konieczności oddania moczu (stąd też uszkodzenia neurologicznie nerwów przekazujących i dobierających ten sygnał prowadzą do problemów z oddawaniem moczu). Mocz wydalany jest poprzez cewkę moczową, którą kontrolują mięśnie zwieracza. Kiedy pęcherz moczowy napełni się, zwieracz wewnętrzny otwiera się, co powoduje odczucie konieczności oddania moczu. Zwieracz zewnętrzny jest kontrolowany przez nas i może być świadomie zamykany, dzięki czemu możemy panować nad oddawaniem moczu. Wokół cewki moczowej oraz pod samym pęcherzem znajdują się mięśnie dna miednicy, które kontrolują pracą układu. Grupa mięśni dna miednicy jest zawieszona niczym hamak w miednicy mniejszej, który przyczepiony jest z przodu do kości łonowej, a z tyłu do dolnych części kręgosłupa. W mięśniach dna miednicy mieszczą się trzy otwory, odbyt, kanał rodny (pochwa) oraz ujście pęcherza, czyli cewka moczowa. Mięśnie dna miednicy pozwalają na otwarcie albo zaciśnięcie tych otworów, przez co potrafią utrzymać cewkę moczową w zamknięciu.
Głównymi przyczynami są zmiany, jakie zachodzą w czasie ciąży, narodzin dziecka i menopauzy. Podczas ciąży i urodzin dziecka występują rodzaju zmiany hormonalne i fizyczne, których efektem ubocznym mogą być problemy z utrzymaniem moczu. Kiedy połączy się wysiłek jakim jest sam poród, z naciskiem macicy na pęcherz moczowy oraz zmianami hormonalnymi, to okazuje się że osłabienie mięśni dna miednicy mniejszej prowadzi w prostej linii do pogorszenia skuteczności działania pęcherza moczowego.
Z kolei menopauza przynosi ze inne przemiany hormonalne i fizyczne. W mięśniach brzucha zmniejsza się poziom estrogenu, co powoduje zmianę położenia pęcherza, a co za tym idzie pogorszenie skuteczności mięśni, które utrzymują go w zamknięciu. W efekcie, kobiety które przeszły ciąże i poród oraz wkraczają w okres menopauzalny odczuwają narastające problemy z trzymaniem moczu, pojawiają się u nich niekontrolowane wypływy moczu w różnych sytuacjach życiowych. Stąd też tak ważnym jest utrzymywanie zdrowego trybu życia, kontrola wagi ciała i regularne ćwiczenia.
Inną możliwością wzmacniania siły mięśni dna miednicy jest ich bezpośrednie ćwiczenie poprzez elektrostymulację. Prąd elektryczny o niewielkiej intensywności powoduje skurcz mięśni analogiczny ze skurczem, który powodowany jest impulsem generowanym przez mózg. W ten sposób mięśnie wzmacniają się, co poprawia ich zdolność kurczenia i kontroli nad pęcherzem moczowym. Elektrostymulacja jest o tyle dobrym rozwiązaniem, że powoduje skurcz bezpośrednio tych mięśni, które odpowiadają za zaciskanie pęcherza moczowego, a dodatkowo jest to terapia całkowicie bezbolesna i możliwa do przeprowadzenia w domu.
Badania pokazują, że elektrostymulacja jest skuteczną formą terapii mięśni dna miednicy, prowadzącą w większości przypadków do całkowitego wyeliminowania zdarzeń nietrzymania moczu. (zobacz: Elektrostymulacja w leczeniu NTM)