- Nietrzymanie
- Elektrostymulacja
- Produkty
- e-sklep
autorzy: Tomasz Rechberger, Krzysztof Gałczyński
II Katedra i Klinika Ginekologii Operacyjnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; Kierownik: Prof. dr hab. n. med. T. Rechberger
International Continence Society (ICS) definiuje nietrzymanie moczu jako zgłoszenie przez pacjentkę jakiegokolwiek mimowolnego wycieku moczu, którego przyczyn należy upatrywać w zaburzeniach neurologicznych, strukturalnych i hormonalnych w organizmie kobiety.
Wyróżniamy wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM), naglące nietrzymanie moczu (NNM), nietrzymanie moczu z przepełnienia pęcherza, nietrzymanie moczu pozazwieraczowe i postać mieszaną. Na co dzień w praktyce spotykamy najczęściej pacjentki cierpiące na WNM, NNM i postać mieszaną.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu to najczęstsza postać nietrzymanie moczu, występująca zwłaszcza u kobiet młodych. Na skutek podwyższonego ciśnienia śródbrzusznego (np. podczas kichania, kaszlu, wysiłku fizycznego) ciśnienie wewnątrz pęcherza moczowego wzrasta do wartości przekraczających wydolność mechanizmów zamykających cewkę moczową, powodując mimowolny wyciek moczu (3). Czynniki ryzyka to: ciąża, przebyte porody drogami natury, otyłość, wiek, przewlekłe zaparcia, choroby przebiegające z przewlekłym kaszlem, wykonywanie obciążającej fizycznie pracy (4).
Naglące nietrzymanie moczu dominuje u kobiet starszych, spowodowane jest zazwyczaj nadreaktywnością mięśnia wypieracza pęcherza moczowego, którego samoistne skurcze pojawiające się podczas napełniania pęcherza powodują powstanie nagłej i trudnej do opanowania potrzeby oddania moczu określanej mianem parcia naglącego. Naglącemu nietrzymaniu moczu może towarzyszyć częste oddawanie moczu w dzień i w nocy oraz stałe uczucie parcia na mocz nie mające związku ze stopniem wypełnienia pęcherza. Współwystępowanie tych objawów określane jest jako zespół nadreaktywnego pęcherza.
Jest to postać nietrzymania moczu w której możemy dopatrzeć się cech wysiłkowego i naglącego nietrzymania moczu. Występuje zazwyczaj u kobiet w starszym wieku (3).
Za pomocą elektrod umieszczonych w pochwie stymulowane są mięśnie dna miednicy prądem o częstotliwości 20-100 Hz i natężeniu około 20mA, co wywołuje to szereg zmian w okolicy stymulowanej, które doprowadzają do wyleczenia lub zmniejszenia objawów nietrzymania moczu. Elektrostymulacja w terapii WNM m.in. wywołuje skurcz zwieracza zewnętrznego cewki moczowej powodując jej zaciśnięcie i zwiększenie ciśnienia wewnątrzcewkowego oraz skurcz dźwigaczy odbytu, który doprowadza do uniesienia szyi pęcherza i tym samy wydłużenia początkowego odcinka cewki moczowej, wzmacnia mięśnie dna miednicy, które wcześniej utraciły swoją funkcję i uległy osłabieniu. W przypadku NNM elektrostymulacja hamuje odruch z nerwów miednicznych, który powstaje w odpowiedzi na zwiększającą się objętość pęcherza moczowego, oraz poprzez nerw sromowy aktywuje włókna odśrodkowe pochodzące ze splotu podbrzusznego i hamuje włókna odśrodkowe miedniczne, zapobiegając tym samym niekontrolowanym skurczom wypieracza. Trening elektryczny mięśni krocza powoduje zwiększenie napięcia spoczynkowego mięśni, siły skurczu i jego długości. Dzięki skurczom mięśni dna miednicy wywoływanym podczas terapii elektrostymulatorem pacjentka uczy się w sposób świadomy wyzwalać podobne skurcze zależne od woli, co może być pomocne w nauce ćwiczeń Kegla (6).
W leczeniu WNM badania wykazały największą skuteczność terapii z zastosowaniem impulsów o dużej częstotliwości (50-100Hz) i dużym natężeniu (>25 mA). W terapii NNM stosowane są niskie częstotliwości (5-10Hz) o niższym natężeniu (<20 mA) (6).
Obecnie na rynku w Europie oferowanych jest wiele urządzeń służących do elektrostymulacji mięśni dna miednicy. W Polsce dostępne są elektrostymulatory MyoBravo i BioBravo niemieckiej firmy MTR. Składają się one z elektrod dopasowanych kształtem do pochwy przewodem podłączonych do niewielkiego urządzeniem zasilanego bateriami. Parametry stymulatora ustala się samodzielnie lub używa gotowych programów w zależności od występującego schorzenia.
Stosowanie elektrostymulacji jest przeciwwskazane u pacjentek z rozpoznaną padaczką, ciężarnych, w przypadku stanu zapalnego układu moczowego lub pochwy, ze zmianami nowotworowymi w okolicy stymulowanej, a także w przypadku obecności układu stymulującego serce.
Piśmiennictwo:
1.Bump RC, Norton PA. Epidemiology and natural history of pelvic floor dysfunction. Obstet Gynecol Clin North Am 1998; 25: 723-46.
2.Starczewski A, Brodowska A, Brodowski J. Epidemiologia i leczenie nietrzymania moczu i obniżenia narządów miednicy u kobiet. Pol Merkur Lekarski 2008; 25(145): 74-6.
3.Rechberger T et al. Nietrzymanie moczu i zaburzenia statyki dna miednicy u kobiet. Red. T. Rechberger. Termedia 2009.
4.Bo K, Talseth T, Holme I. Single blind, randomised controlled trial of pelvic floor exercises, electrical stimulation, vaginal cones, and no treatment in managment of genuine stress incontienence in women. BMJ 1999; 318: 487-94.
5.Yamanishi T, Yasuda K. Electrical Stimulation for stress incontienence. Int Urogynecol J. 1998; 9: 281-90.
6.Gałczyński K et al. Electrical stimulation for the treatment of urinary incontinence in women. Przegląd Menopauzalny 2011; 6: 427–431.
7.Wytyczne Zespołu Ekspertów odnośnie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u kobiet z nietrzymaniem moczu i pęcherzem nadreaktywnym. Ginekol Pol 2010; 81, 789-793.
